Modellen
NLP
GROW-model
Ons bedrijf is gespecialiseerd in advies, productontwikkeling en klantenondersteuning. We stemmen onze diensten af op de unieke behoeften van bedrijven in verschillende sectoren en helpen hen te groeien en te slagen in een concurrerende markt.
Wetenschappelijke principes
Neurologisch onderzoek (o.a. predictive coding en Bayesian brain-theorieën) toont dat:
- De hersenen voorspellen wat er zal gebeuren, op basis van eerdere ervaringen.
- Je waarneming is geen directe afspiegeling van de realiteit, maar een constructie gebaseerd op verwachting + sensorische feedback.
- Deze interpretaties zijn vaak automatisch, onbewust en self-confirming.
Dus: “ik ben een bemoeial” of “die persoon is onverschillig” zijn interpretaties, niet neutrale observaties.
Friston, K. (2005). A theory of cortical responses. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 360(1456), 815–836. https://doi.org/10.1098/rstb.2005.1622
Clark, A. (2013). Whatever next? Predictive brains, situated agents, and the future of cognitive science. Behavioral and Brain Sciences, 36(3), 181–204. https://doi.org/10.1017/S0140525X12000477
Hohwy, J. (2013). The Predictive Mind. Oxford University Press.
(Let op: dit is een boek, geen artikel — maar een zeer invloedrijk werk over predictive coding.)
Friston, K., & Kiebel, S. (2009). Predictive coding under the free-energy principle. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 364(1521), 1211–1221. https://doi.org/10.1098/rstb.2008.0300
Bastos, A. M., Usrey, W. M., Adams, R. A., Mangun, G. R., Fries, P., & Friston, K. J. (2012). Canonical microcircuits for predictive coding. Neuron, 76(4), 695–711. https://doi.org/10.1016/j.neuron.2012.10.038
De Embodied Cognition Theory gaat ervan uit dat ons denken niet losstaat van het lichaam, maar er juist diep mee verweven is. Wat we voelen, hoe we ons bewegen, en zelfs onze houding en ademhaling beïnvloeden hoe we waarnemen, beslissingen nemen en betekenis geven aan de wereld.
Onze hersenen verwerken dus geen informatie in isolatie, maar steeds in samenhang met lichamelijke ervaringen, zintuigen en de omgeving. Dit betekent dat inzicht, verandering en groei niet alleen via praten ontstaan, maar ook via het lijf — via doen, voelen en ervaren.
In coaching betekent dit dat we aandacht besteden aan lichaamstaal, adem, emoties en fysieke signalen. Door letterlijk in beweging te komen, kunnen ook mentale patronen verschuiven.
Barsalou, L. W. (2008). Grounded cognition. Annual Review of Psychology, 59, 617–645. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.59.103006.093639
Varela, F. J., Thompson, E., & Rosch, E. (1991). The embodied mind: Cognitive science and human experience. MIT Press.
Gallese, V., & Lakoff, G. (2005). The brain's concepts: The role of the sensory-motor system in conceptual knowledge. Cognitive Neuropsychology, 22(3–4), 455–479. https://doi.org/10.1080/02643290442000310
Glenberg, A. M. (2010). Embodiment as a unifying perspective for psychology. Wiley Interdisciplinary Reviews: Cognitive Science, 1(4), 586–596. https://doi.org/10.1002/wcs.55
Shapiro, L. (2011). Embodied cognition. Routledge.
Onze hersenen zijn geen vaste structuur, maar blijven zich aanpassen en vernieuwen. Dankzij neuroplasticiteit kunnen we nieuwe verbindingen aanleggen, oude patronen afzwakken en letterlijk anders gaan denken, voelen en doen. Dit betekent dat blijvende verandering mogelijk is, mits we bewust oefenen, herhalen en ons emotioneel verbinden met dat wat we willen leren.
- Draganski, B., Gaser, C., Busch, V., Schuierer, G., Bogdahn, U., & May, A. (2004). Changes in grey matter induced by training. Nature, 427(6972), 311–312. https://doi.org/10.1038/427311a
- Doidge, N. (2007). The brain that changes itself: Stories of personal triumph from the frontiers of brain science. Viking.
- Kleim, J. A., & Jones, T. A. (2008). Principles of experience-dependent neural plasticity: Implications for rehabilitation after brain damage. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 51(1), S225–S239. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2008/018)
Uitbreiding van Predictive Coding
Het brein probeert voortdurend de “verrassing” (verschil tussen verwachting en werkelijkheid) te minimaliseren. We passen ons aan of veranderen onze omgeving zodat de wereld voorspelbaarder voelt.
Toepassing in coaching: Als iets onveilig of onvoorspelbaar voelt, zal het brein verandering blokkeren.
Friston, K. (2010). The free-energy principle: A unified brain theory? Nature Reviews Neuroscience, 11(2), 127–138. https://doi.org/10.1038/nrn2787
Bewustzijn als een soort “theater”
Het brein bestaat uit parallelle onbewuste processen. Wat in het bewustzijn komt, is als een spotlight op een toneel: tijdelijk toegankelijk voor alle andere systemen.
Toepassing in coaching: Wat iemand in de spotlight zet (aandacht) wordt beïnvloedbaar. Reflectievragen helpen bij toegang tot het bewuste niveau.
Baars, B. J. (1988). A cognitive theory of consciousness. Cambridge University Press.
Dehaene, S., & Naccache, L. (2001). Towards a cognitive neuroscience of consciousness: Basic evidence and a workspace framework. Cognition, 79(1–2), 1–37. https://doi.org/10.1016/S0010-0277(00)00123-2
Bewustzijn als geïntegreerde complexiteit
Hoe meer informatie geïntegreerd is in een systeem, hoe bewuster het systeem is. Het gaat niet om hoeveelheid informatie, maar om samenhang.
Voor coaching: Bewustwording vraagt om verbinding tussen gevoel, lichaam en gedachten, geen fragmentatie.
Tononi, G. (2004). An information integration theory of consciousness. BMC Neuroscience, 5(1), 42. https://doi.org/10.1186/1471-2202-5-42
Oizumi, M., Albantakis, L., & Tononi, G. (2014). From the phenomenology to the mechanisms of consciousness: Integrated Information Theory 3.0. PLoS Computational Biology, 10(5), e1003588. https://doi.org/10.1371/journal.pcbi.1003588
Hersenen zijn geëvolueerd voor sociale interactie
Veel hersencapaciteit is toegewijd aan sociale verbinding, empathie en groepsdynamiek.
Toepassing: Sociale context, steun en verbondenheid zijn cruciaal voor groei en motivatie.
Dunbar, R. I. M. (1998). The social brain hypothesis. Evolutionary Anthropology, 6(5), 178–190. https://doi.org/10.1002/(SICI)1520-6505(1998)6:5<178::AID-EVAN5>3.0.CO;2-8
Het brein werkt met waarschijnlijkheden
We maken geen exacte representaties, maar voorspellingen op basis van waarschijnlijkheid en eerdere ervaringen (Bayesiaans redeneren).
Voor coaching: Verwachtingen zijn gebaseerd op ervaringen — verander je interpretatie, dan verandert je reactie.
Knill, D. C., & Pouget, A. (2004). The Bayesian brain: The role of uncertainty in neural coding and computation. Trends in Neurosciences, 27(12), 712–719. https://doi.org/10.1016/j.tins.2004.10.007
Lichaamsgevoelens sturen beslissingen
Beslissingen worden niet puur rationeel genomen: lichamelijke signalen (somatische markers) spelen een rol in wat goed of fout “voelt”.
Toepassing: Door contact met het lichaam kun je beter keuzes maken die bij je passen.
Damasio, A. R. (1996). The somatic marker hypothesis and the possible functions of the prefrontal cortex. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 351(1346), 1413–1420. https://doi.org/10.1098/rstb.1996.0125